თავი მერვე
შემდეგ შაბათს კუპომ, რომელიც სადილად არ მისულა შინ, დაახლოებით ათი საათისთვის ლანტიეც თან მოიყვანა. იმათ ერთად ეჭამათ ცხვრის ფეხები თომასთან, მონმარტრზე.
- კი არ იბუზღუნო, დიასახლისო, - წარმოთქვა მესახურავემ, - ხომ ხედავ, ჭკვიანად ვიქცევი... ოხ! ამ კაცთან საშიში არაფერია: ეს ყოველთვის სწორ გზაზე დაგაყენებს.
მერე კუპომ უამბო, თუ როგორ შეხვდნენ ერთმანეთს როშეშუარის ქუჩაზე. ლანტიემ სადილის შემდეგ როგორ განაცხადა უარი ყავის დალევაზე „შავ ბურთში“ ამ სიტყვებით: როცა კაცს ასეთი კარგი და პატიოსანი ცოლი ჰყავს, აქეთ-იქით დუქნებში არ უნდა იხეტიალოსო. ჟერვეზა ოდნავი ღიმილით უსმენდა. ეჭვგარეშეა, ფიქრადაც არ მოსვლია გაწყრომა და ბუზღუნი. ის მეტისმეტად იყო შემკრთალი. თუმცა იმ დღესასწაულის შემდეგ უთუოდ მოელოდა, რომ ერთ მშვენიერ დღეს შეხვდებოდა ძველ სიყვარულს, მაგრამ ასე გვიან, როცა უკვე ძილის დროც იყო, ამ ორი მამაკაცის ანაზდეულად მოსვლამ გააშტერა ჟერვეზა. ის აკანკალებული ხელით ისწორებდა კისერზე ჩამოშლილ თმის კულულს.
- შენ ეს უნდა იცოდე, - განაგრძო კუპომ, - რომ რადგან ლანტიემ ამდენი სიფაქიზე გამოიჩინა და ოჯახის გარეთ დაპატიჟებაზე უარი განაცხადა, მაშასადამე, არყით შენ უნდა გაგვიმასპინძლდე. ახ! ეს ნამდვილად შენი ვალია.
მუშა ქალები დიდი ხნის წასულები იყვნენ. კუპოს დედას და ნანას ეძინათ. ჟერვეზამ, რომელსაც იმ დროს, როცა ესენი გამოჩნდნენ, უკვე ხელი ეკიდა დარაბაზე დასაკეტად, ღიად დატოვა სახელოსნო და სამუშაო მაგიდის ერთ-ერთ კუთხეში მოიტანა ჭიქები და ბოთლი, შიგ ჩარჩენილი კონიაკით. ლანტიე ფეხზე იდგა და ჟერვეზასთვის პირდაპირ სიტყვიერ მიმართვას ერიდებოდა, თუმცა როდესაც ჟერვეზამ კონიაკი დაუსხა, მან შესძახა:
- სულ ერთი წვეთი, მადამ, გთხოვთ!
კუპომ უყურა, უყურა ორივეს და მიუკიბ-მოუკიბავად განუმარტა: იმედია, სულელურად თავის აგდებას არ მოჰყვებით. წარსული წარსულია, ხომ ასეა! ადამიანი თუ ცხრა და ათი წლის განმავლობაში გულში ბოროტებას ჩაირჩენს, მაშინ ბოლო ისეთი იქნება, რომ ვერასოდეს ვერავის მიეკარება. არა, არა, მე გული ღია მაქვს, ხელისგულივით გაშლილი. ჯერ ერთი, ვიცი, ვისთანაც მაქვს საქმე, - პატიოსან ქალთან და პატიოსან კაცთან, ორ მეგობართან, ჰოდა, რაღა! მე დამშვიდებული ვარ, ვიცნობ თქვენს პატიოსნებას.
- ოჰ! დიახაც... დიახაც... - იმეორებდა თვალებდახრილი ჟერვეზა და თვითონაც არ გაეგებოდა, რას ლაპარაკობდა.
- ახლა ეს ქალი ჩემი და არის, მხოლოდ და, სხვა არაფერი, - წაილუღლუღა თავის მხრივ ლანტიემაც.
- მაშ, გაუწოდეთ ერთმანეთს ხელი, დალახვროს ღმერთმა! - წამოიყვირა კუპომ, - ფეხებზე გვკიდია ჩვენ ბურჟუები! როდესაც, აი აქ, გოგრაში გიყრია რაღაც, მაშინ მილიონერსაც სჯობიხარ. ჩემი აზრით, უპირველესი საქმეა მეგობრობა! იმიტომ, რომ მეგობრობა არის მეგობრობა, მასზე მაღალი არაფერია.
კუპო ისე მაგრად ირტყამდა გულში მჯიღს და ისე აღელდა, რომ მისი დაწყნარება დასჭირდათ. სამივემ უსიტყვოდ მიუჭახუნა ჭიქები ერთმანეთს და კონიაკი მოსვეს. ჟერვეზას შეეძლო ახლა კარგად დაეთვალიერებინა ლანტიე, რომელსაც ქეიფის საღამოზე ბუღში ხედავდა. ლანტიე გასქელებულიყო, ჩათქვირული და მრგვალი, ხელ-ფეხი დამძიმებოდა ჩია ტანის გამო. უსაქმური ცხოვრებით შეშუპებულ სახეზე მაინც ლამაზი ნაკვთები ჰქონდა შენარჩუნებული. ვინაიდან მუდამ უვლიდა კოპწია ულვაშს, ამიტომ შეიძლებოდა მისთვის სწორედ მისივე ხნოვანება მიგეცათ, ე.ი. ოცდათხუთმეტი წელი. იმ დღით მას ნაცრისფერი შარვალი ეცვა, ლურჯი პალტო, როგორც ვინმე კეთილშობილს და მრგვალი ქუდი ეხურა, საათიც კი ჰქონდა ვერცხლის ძეწკვზე, რომელზედაც ეკიდა ბეჭედი, ვიღაცის სახსოვარი.
- მივდივარ, - წარმოთქვა მან, - ეშმაკმა უწყის, რანაირად დამაგვიანდა.
ის უკვე ქვაფენილზე იყო გასული, როდესაც მესახურავემ კვლავ მოიხმო, რათა პირობა ჩამოერთმია მისთვის, რომ ის ამიერიდან ისე არ ჩაუვლიდა მათ კარს, რომ უბრალო სალამი მაინც არ მიეცა მათთვის. ამასობაში, ოთახიდან ჩუმად გასული ჟერვეზაც დაბრუნდა და ხელისკვრით მოჰყავდა პერანგისამარა და ნამძინარევი ეტიენი. ბავშვი იღიმებოდა და თვალებს იფშვნეტდა, მაგრამ როდესაც ლანტიე დაინახა, აკანკალდა, დაიბნა, შეკრთა და შეშფოთებული თვალით უცქეროდა დედას და კუპოს.
- შენ ვერ ცნობ ამ მუსიეს? - ჰკითხა მას კუპომ.
ბიჭმა არაფერი უპასუხა და თავი ჩაღუნა, მხოლოდ შემდეგ მსუბუქი მოძრაობით აგრძნობინა, დიახ, ვიცნობო.
- მაშ, კარგი! ნუ ხარ სულელი, მიდი და აკოცე.
ლანტიე მშვიდად და დარბაისლურად ელოდებოდა. როდესაც ეტიენმა გადაწყვიტა მასთან მიახლოება, ლანტიე დაიხარა და ორივე ლოყა მიუშვირა ბავშვს, მერე თვითონაც აკოცა ბიჭუნას შუბლზე. მაშინ ეტიენმა გაბედა მამისთვის შეხედვა, მაგრამ უეცრად აქვითინდა და პერანგის ფრიალით გიჟივით გავარდა ოთახიდან, რაზედაც კუპო გაუჯავრდა და ველური უწოდა.
- ეს აღელვებით მოუვიდა, - წარმოთქვა თვითონაც გადაფითრებულმა და ძლიერ აღელვებულმა ჟერვეზამ.
ჩუქება
